از مالکیّت تا نام آوران خاندان میرخانی
حسین عسکری: جلد پانزدهم دایره المعارف تشیّع در 597 صفحه از سوی انتشارات حکمت منتشر شد. در این جلد، 27 مدخل را بنده نوشته ام: «مالکیّت؛ ماه شرف خانم؛ مجتهد نجم آبادی، محمّدتقی؛ مخصّص؛ مرکّب؛ مستقلات عقلیّه؛ مسعود بن حجّاج؛ مشتق؛ مشکّک؛ مشهدی کاظمی، سیّد امداد حسین؛ مصالح مرسله؛ مصلحت؛ مطبوعات شیعی؛ مطلق و مقیّد؛ معاطات؛ معدّ؛ مغنیه، محمّدجواد؛ مفهوم و منطوق؛ مقدّمه؛ مکیال المکارم فی فوائد الدعا للقائم؛ ملل اسلامی (حزب)؛ منیع بن زیاد؛ میرخانی، سیّداحمد؛ میرخانی، سیّدحسن؛ میرخانی، سیّدحسین؛ میرخانی، سیّدحمید؛ میرخانی، سیّدمصطفی.»
چند روز پیش، محمّدحسین غفاری مدیر انتشارات حکمت در گفت و گو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) از انتشار جلد پانزدهم دایره المعارف تشیّع خبر داد و گفت: این دایره المعارف با وجود شایعاتی که مبنی بر تعطیلی آن وجود داشت، از سوی 
انتشارات حکمت به چاپ رسیده و روانه بازار نشر شد. وی با اشاره به موضوعات جلد 15 این دایره المعارف افزود: در این مجلد مدخل هایی درباره هنر شامل معرفی هنرمندان بزرگی مانند خطاطان، نقاشان، معماران و ابنیه هایی که از نظر تاریخی و فرهنگی شیعه حائز اهمیت است، مانند مساجد، آستانه ها، امامزاده ها، آرامگاه ها، بقعه ها، تکایا، حسینیه ها و بعضی از برج ها، باغ ها و سقاخانه ها منتشر شده است. غفاری ادامه داد: جلد پانزدهم دایره المعارف تشیّع شامل حرف «م» بوه و در حال حاضر آخرین مجلّد آن که مربوط به حروف «ن» تا «ی» است، در حال تدوین است و تا پایان سال به زیر چاپ می‌رود و احتمال ارایه آن در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران وجود دارد. مدیر انتشارات حکمت یادآور شد: جلد شانزدهم این دایره المعارف با شدّت و همّت بیشتری از سوی هیئت علمی این اثر در حال پیگیری است و تنها مشکلی که در این زمینه وجود دارد مشکل مالی است و در حال حاضر نیز 50 درصد کار آخرین مجلّد انجام شده. وی در پایان گفت: این اثر شامل 20 هزار مقاله تألیفی است و در حال حاضر نیز زیر نظر کامران فانی، بهاءالدین خرمشاهی و حسین خندق آبادی تدوین و منتشر می شود.
گفتنی است، دایره المعارف تشیّع دانشنامه ای فارسی است که درباره موضوعات مختلف دینی، کلامی، اعتقادی، فقهی، اصولی، تاریخی، جغرافیایی، علمی و فرهنگی جهان تشیّع به نگارش درآمده است. تدوین آن از سال 1360 با حمایت مالی بنیاد طاهر (موقوفات سیّدابوالفضل تولیت) آغاز و سپس با حمایت مالی خانم فهیمه محبّی دنبال شد. این دانشنامه، برگزیده دوره سیزدهم کتاب سال جمهوری اسلامی ایران است. شادروان خانم فهمیه محبّی که از بانیان و حامیان دایره المعارف تشیّع بود، با فروختن منزل شخصی خود و صرف مال موروثی به جا مانده از همسرش (سرگرد خلبان رضا محبّی) و فرزند دانشجوی شهیدش (سعید محبّی) هزینه های دایره المعارف را تا آخرین روزهای حیات خود، پرداخت کرد.
اهداف ذیل از سوی تدوین کنندگان دانشنامه مدنظر بوده است: تحلیل و توصیف کلمات اساسی قرآن و نهج البلاغه و آثار امامان شیعه؛ شرح احوال چهارده معصوم، شیعیان، صحابه، رجال حدیث، مسایل فقه و اصطلاحات اصول و تفسیر و کلام، و زندگانی علما، حکما، عرفا، شعرا، خطاطان و معماران زبردست شیعه، تاریخ و جغرافیای تشیّع، و دانشمندانی که توجّه خود را به علوم محض و یا به تهذیب نفس معطوف داشته‌اند؛ توصیف و معرفی کتب مهم شیعه؛ توضیح و تحلیل اصطلاحات در کلیه معارف تشیّع؛ معرفی آثار و ابنیه مهم؛ معرفی خاندان‌های مهم شیعه؛ توصیف نهادهای اجتماعی؛ توصیف شهرها و بلاد و مراکز شیعه نشین در کلّ جهان اسلام و خارج از آن گرچه هرگاه ضرورت احساس شده است به مناسبت های مختلف، عناوین و مدخل های غیر شیعه نیز آورده شده است.
مجله بخارا با همکاری بنیاد فرهنگی ملّت و مؤسسه حکمت «شب دایرهالعمارف تشیّع» را برگزار میکند. در شب دایره العمارف تشیّع دکتر مهدی محقق، استاد بهاءالدین خرمشاهی، استاد کامران فانی و استاد حسن انوشه سخن خواهند گفت و نیز این شب یادی است از احمد صدر حاج سیّدجوادی و فهیمه محبّی. رونمایی از جلد پانزدهم دایرهالعمارف تشیّع از دیگر برنامه های این شب است.
یک شنبه 25 امرداد 1394، ساعت 5 عصر
تهران، خیابان ولی عصر، سه راه زعفرانیه، خیابان عارف نسب، شماره 12، کانون زبان فارسی
